Η Άγνωστη Άνδρος

Η  Άνδρος δεν είναι άγνωστη. Ο Θεόφιλος Καΐρης, ο Ανδρέας Εμπειρίκος, τα καράβια και οι καπεταναίοι της είναι κεφάλαια της ιστορίας της, γνωστά από καιρό. Εν τούτοις υπάρχει μια άλλη, άγνωστη Άνδρος για την οποία ελάχιστος λόγος γίνεται, για την οποία ελάχιστα είναι γνωστά. Αυτή είναι η βόρεια Άνδρος. Μια περιοχή ορεινή και βραχώδης, με εύφορες κοιλάδες, με ποτάμια στις όχθες τους χτισμένους νερόμυλους, με τις νεροτριβές, τα καμίνια σκαρφαλωμένα στις πλαγιές, με μελισσοτόπια, λιοτρίβια, πατητήρια, καραβοστάσια, με κοπάδια που βοσκούν ελεύθερα, με τις ξερολιθιές σαν πανάρχαιες αρτηρίες του εδάφους της ανακαλώντας τους παλιούς αφεντότοπους, με βίγλες και ερείπια πύργων. Αυτή η αγροτική και ποιμενική ιστορική Άνδρος, που μίλαγε, και μερικοί μιλούν ακόμη, αρβανίτικα, είναι μια περιοχή στην οποία ο αγροτικός πολιτισμός που στην υπόλοιπη Ελλάδα έχει σχεδόν εξαφανιστεί χωρίς να αφήσει ίχνη, διασώζεται ακόμη. Αυτός ο τόπος και ο τρόπος ζωής, που ήταν ανθηρός έως και τη δεκαετία του 1970, βρίσκεται τώρα σε μια μεταιχμιακή κατάσταση. Ανάμεσα στην σίγουρη προοπτική της βαθμιαίας εξαφάνισής του, καθώς το φυσικό περιβάλλον επανακτά τα δικαιώματά του πάνω στα ανθρώπινα έργα, και στην επιλογή να γίνει ένα ανοιχτό πεδίο εμπειρίας του παρελθόντος. Ένα πεδίο βιωματικής επανασύνδεσης με τρόπους ζωής, τεχνολογίες, γεύσεις, ήχους και χρώματα που σαρώθηκαν από το καταναλωτικό και τεχνολογικό τσουνάμι των τελευταίων δεκαετιών.

Σήμερα, σε μια εποχή που η κρίση αποσταθεροποιεί όλες τις ταυτότητες, ανοίγονται εντούτοις δυνατότητες μιας δημιουργικής συζήτησης με το παρελθόν. Αυτό επιχειρήσαμε μια ομάδα κατοίκων, μόνιμων ή εποχικών, της περιοχής του Μακροτάνταλου. Οργανώνουμε ξαναγήσεις και περιπάτους σε μονοπάτια και τόπους ξεχασμένους, συζητήσεις με ανθρώπους που έχουν οι ίδιοι ζήσει την ιστορία του τόπου, και ένα τριήμερο συνέδριο στο οποίο θα συζητήσουμε για την ιστορία και τον πολιτισμό της άγνωστης αυτής Άνδρου, για τα ίχνη αρχαίων και μεσαιωνικών οικισμών, για τις ανακατατάξεις στην Τουρκοκρατία και στα νεότερα χρόνια, για την αρβανίτικη γλώσσα και μουσική, για την Άνδρο στον πόλεμο και στην κατοχή, για τις πολιτικές συμπεριφορές και τα εκλογικά αποτελέσματα της περιοχής, για την μικροϊστορία και την προφορική ιστορία. Είναι μια τριήμερη συνάντηση που συνοδεύεται από πανηγύρι και τοπικές γεύσεις. Δεν είναι ένα άλλο ακόμα ακαδημαϊκό συνέδριο, αλλά μια συνάντηση ανοιχτή, μια συζήτηση ανάμεσα σε ιστορικούς, κοινωνικούς ανθρωπολόγους, αρχαιολόγους, κ.α. μελετητές και τους κατοίκους της περιοχής που επιδιώκει να κάνει την ιστορία του τόπου κοινό μέλημα, να κάνει το παρελθόν στοιχείο του ζώντος παρόντος.

Η τριήμερη συνάντηση θα γίνει στις 23-25 Αυγούστου στον οικισμό Αιγαία, στον όρμο Ζόργκος, στις βόρειες ακρώρειες του νησιού.